ไม่ขีดขั้นการเรียนรู้

    เหลียงเฮ่าเป็นผู้ที่น่าเคารพยกย่องมากอีกท่านหนึ่งในประวัติศาสตร์จีน ท่านชอบอ่านหนังสือมาก แต่ปัญญามิได้เปรื่องปราดเช่นบุตรชายของท่าน ฉะนั้น แม้เมื่อบุตรชายของท่านจะสอบได้เป็นมหาบัณฑิตหลวงคือจอหงวนแล้ว ท่านก็ยังคงต้องนั่งคร่ำตำราอยู่กับบ้าน
    ท่านเหลียงเฮ่ามิได้ท้อใจที่สอบตกแล้วหลายครั้งหลายครา ไม่คิดว่าตนอายุมากแล้ว ไม่คิดว่าตามลูกไม่ทัน แต่กลับยิ่งมานะบากบั่น จะสอบให้ได้ ท่านบอกว่า
    “สอบจอหงวนไม่ได้ จะไม่หยุดเรียน”
    ในที่สุด ท่านก็สอบได้จริงๆ แต่อายุของท่านก็ปาเข้าไปแปดสิบสองปีแล้ว
    คงเป็นมหาบัณฑิตที่สอบได้เมื่ออายุมากที่สุดในโลกก็ว่าได้
    ในขณะที่ท่านเหลียงเฮ่าตอบคำถามของฮ่องเต้อยู่เบื้องหน้าบัลลังก์ทอง ท่านมีอาการสำรวมสงบสุขุมอ่อนน้อม ตอบคำถามอย่างชัดถ้อยชัดคำ ถวามความคิดเห็นได้ตรงต่อคำถามและความเป็นจริง ถวายแผนการปกครองได้อย่างมีเหตุผลและสูงส่งสมกับความเป็นผู้ทรงคุณวุฒิและวัยวุฒิ จนฮ่องเต้ชื่นชมยิ่งนัก
    ท่านเหลียงเฮ่าบอกกับใครๆหลังจากได้รับพระราชทานตำแหน่งอันทรงเกียรติแล้วว่า
    “ข้าพเจ้าสมัครสอบทุกครั้งเรื่อยมาจนบัดนี้ แต่ละปีก็ได้พบว่า เพื่อนรุ่นเดียวกันที่เคยร่วมสอบด้วยหายไปครั้งละสามคนห้าคน ปีนี้ข้าพเจ้าอายุแปดสิบสองปี สอบครั้งนี้ ไม่มีเพื่อนร่วมสอบรุ่นเดียวกันเหลืออยู่เลยแม้แต่คนเดียว”
    วันที่ทางการแห่จอหงวนคนใหม่กลับบ้าน ผู้คนพากันจัดโต๊ะพิธีต้อนรับแสดงความยินดีทั่วทั้งเมือง
    ทุกคนไม่ได้แสดงความรู้สึกผิดหวังเลยว่า น่าจะเป็นจอหงวนหนุ่มๆ มีแต่ชื่นชมยกย่องว่า จอหงวนท่านนี้
    “ไม่ขีดขั้นการเรียนรู้”
    โบราณจึงมีคำกล่าวว่า
    “อยู่จนแก่ เรียนจนแก่”
    หรือเช่นคำสดุดีท่านขงจื่อที่ว่า
    “ศึกษาไม่รู้หน่าย ไม่รู้ความชราที่มาถึง”
    หรือที่พระอริยเจ้าตรัสไว้ว่า
    “มุ่งมั่นจะเป็นเช่นไร จะได้เป็นเช่นนั้น”
    มุ่งมั่นจะบรรลุอริยมรรค
    มุ่งมั่นบรรลุเป็นพระพุทธะพระโพธิสัตว์
    มุ่งมั่นจะเป็นปราชญ์เมธี
    มุ่งมั่นจะเป็นคนดีมีศีลสัตย์
    หรือมุ่งมั่นจะเป็นเพียงสามัญชน…ทุกคนก็จะได้เป็น
    เช่นเดียวกันกับ…
    ท่านเหลียงเฮ่า มุ่งมั่นจะเป็นจอหงวน แล้วท่านก็ได้เป็นจริงๆ